Câu chuyện mà nhiều doanh nghiệp đã (và đang) mắc phải
Hầu hết các công ty nhỏ, công ty khởi nghiệp đều giống nhau ở điểm xuất phát:
Một mình làm tất ăn cả.
- Tự sản xuất
- Tự đi mua hàng
- Tự bán, tự marketing
- Tự ôm cả sổ sách, giấy tờ
Tới lúc tuyển được một người, việc đầu tiên là giao càng nhiều việc càng tốt.
“Công ty mình nhỏ, không thể tuyển đứa chỉ biết một việc được.”
- Nếu gặp đứa đa năng, giỏi, học nhanh – một thời gian sau nó nắm hết mọi thứ và tách ra làm đối thủ.
- Nếu gặp đứa kém, thì… cho nghỉ. Tuyển tiếp. Rồi lại thất vọng.
Cuối cùng, founder giữ lại vài người kiểu “đa năng nhưng không giỏi”, ngoan, nghe lời, ít cãi.
Công ty vẫn chạy được, nhưng chậm. Mất cơ hội. Mất thời gian. Và đôi khi… tự nuôi đối thủ cạnh tranh.
Bài học lớn nhất tôi nhận ra
- Ở giai đoạn đầu, người đa năng là cần thiết, nhưng chỉ nên xem đó là giải pháp tạm thời.
- Sai lầm là giữ họ mãi, không có kế hoạch thay thế bằng những nhân sự chuyên môn sâu khi công ty lớn hơn.
- Và tệ hơn, rất nhiều doanh nghiệp thăng chức theo thâm niên, đưa “người gắn bó lâu năm” lên làm quản lý… dù họ không có năng lực quản trị.
Kết quả? Công ty kìm hãm chính mình, founder mãi làm “nhân viên cao cấp nhất”, ôm hết việc và… mất 3-5 năm loay hoay.
Lộ trình nhân sự – nên rõ ràng từ ngày đầu
- Dù biết rằng kế hoạch không bao giờ chính xác 100%, nhưng có kế hoạch vẫn tốt hơn không có gì.
- Không thể mãi kiểu “giật gấu vá vai, vừa làm vừa nghĩ”.
Giai đoạn 1: Công ty 1 đến 3 người – Sống sót trước đã
- Founder làm tất cả việc chiến lược và quan trọng nhất.
- Tuyển trợ lý điều phối để founder rảnh tay làm việc tạo ra doanh thu (Đây có thể là người đa năng hoặc chuẩn trợ lý, sau này mãi là trợ lý)
- Tuyển 1 người làm ra sản phẩm/dịch vụ chính (thợ giỏi hoặc nhân sự vận hành cốt lõi).
==> Ở giai đoạn này, có thể thuê ngoài (freelancer, dịch vụ) cho các việc như kế toán, marketing cơ bản, thiết kế… để giảm chi phí cố định.
Giai đoạn 2: 3 - 7 người -Tách bạch vai trò
Ưu tiên:
- 1 - 3 người bán hàng chuyên trách – không để founder mãi chạy bán lẻ.
- 1 người làm marketing cơ bản – chạy quảng cáo, viết content, quản lý kênh online.
- Kế toán thuê ngoài hoặc part-time hoặc Full time
==> Mỗi người làm một vai trò chính, có thể hỗ trợ việc khác, nhưng không “ôm hết”.
Giai đoạn 3: 7 – 15 người – Xây đội, không xây “hội”
Bắt buộc phải có:
- Trưởng nhóm sale – chịu trách nhiệm KPI doanh số.
- Điều phối vận hành/kỹ thuật – để founder không bị ngập trong việc hằng ngày.
- Marketing chuyên trách – nuôi lead, nuôi thương hiệu.
==> Founder rút dần khỏi việc vận hành chi tiết, bắt đầu tập trung vào thị trường, chiến lược và quy trình.
Giai đoạn 4: 15+ người – Hệ thống hóa
Giai đoạn này bắt đầu cần có quản lý cấp trung.
- Quản lý vận hành (Operation Manager)
- Trưởng phòng kinh doanh
- Nhân sự phụ trách tuyển dụng – đào tạo – văn hóa doanh nghiệp.
Sai lầm phổ biến: Founder “cất nhắc” nhân sự đa năng nhưng không giỏi lên làm quản lý vì… ở lâu, hiểu công ty.
Hậu quả: Công ty trì trệ. Người giỏi mới vào lại… nghỉ vì không chịu nổi cách quản lý.
Một điều cần nhớ
- Người đa năng rất quý, nhưng chỉ phù hợp ở giai đoạn đầu.
- Công ty phát triển thì vai trò phải chuyên môn hóa.
- Lương thưởng phải tăng theo doanh thu, và văn hóa minh bạch phải xây từ sớm.
Kết luận:
Tuyển sai, giữ sai, thăng chức sai – bạn có thể mất 3–5 năm, mất nhân sự giỏi, và tự tạo ra đối thủ.
Muốn lớn – phải rõ ràng ngay từ đầu:
- Ai là người cần đầu tiên?
- Khi nào thay thế bằng chuyên môn sâu?
- Ai đủ năng lực để làm quản lý? (Phải có: Sơ đồ tổ chức, mô tả công việc, khung năng lực, lộ trình thăng tiến)
Nếu bạn muốn xây đội ngũ bài bản, không mất 3–5 năm loay hoay như tôi từng trải qua, hãy kết nối cùng tôi và CEO PRO.
Chúng tôi chia sẻ thật – làm thật – không giấu nghề.
==> Kết nối cộng đồng CEO thật sự “cho đi”: https://www.ceopro.vn
Xem tiếp bài 4: Sai lầm lớn nhất của tôi khi xây A12 - Và bài học tôi rút ra
---
Nguyễn Quang Vinh
Chủ tịch A12 Group
"Chăm chỉ làm việc là tốt, nhưng chăm chỉ suy nghĩ mới là chìa khóa thành công."
Chuyên tư vấn khởi nghiệp và tái cấu trúc doanh nghiệp nhỏ + siêu nhỏ.
Đăng ký trở thành thành viên của CEO PRO tại đây.
